مرجع کلمات و اصطلاحات اختصاری

درجهٔ سِلسیوس (Celsius) (مخفف: C°) یا سانتی‌گراد (centigrade) یکای سنجش دما است. نام سلسیوس برای بزرگداشت ستاره‌شناس سوئدی آندرس سلسیوس (۱۷۰۱ تا ۱۷۴۴) که خود، یکایی همانند را برای دما پیشنهاد کرد چنین نامگذاری شده‌است. عبارت درجهٔ سلسیوس می‌تواند اشاره کننده به یک دمای مشخص باشد یا به بازه‌ای از دما، تفاوت میان دو دما یا یک عدم قطعیت اشاره کند. نام این یکا تا سال ۱۹۴۸ سانتیگراد (centigrade) باقی‌مانده بود. این نام از واژهٔ لاتین centum به معنی «۱۰۰» و gradus به معنی «گام» یا «مرحله» گرفته شده‌است.

از ۱۷۴۴ تا ۱۹۵۴ نقطهٔ صفر درجه به عنوان نقطهٔ یخ زدگی آب و ۱۰۰ درجه به عنوان نقطهٔ جوش آب در فشار یک اتمسفر در نظر گرفته می‌شد. امروزه این تعریف‌ها بیشتر در دوران مدرسه کاربرد دارد. بر اساس پذیرش جهانی، «درجهٔ سلسیوس» یا یکای سلسیوس با دو دما تعریف می‌شود: صفر مطلق و نقطهٔ سه‌گانهٔ VSMOW (استاندارد میانگین وین برای آب اقیانوس) مربوط به گونه‌ای آب خالص. همچنین این تعریف دمای سلسیوس را مستقیم به یکای کلوین پیوند می‌دهد. کلوین در ترمودینامیک، یکای اصلی اس‌آی در دستگاه بین‌المللی یکاها است و نماد آن K است. صفر مطلق پایین‌ترین دمای ممکنی است که در آن جرم ماده به پایین‌ترین انتروپی می‌رسد. این دما برابر ۰ کلوین یا ۲۷۳٫۱۵- سانتی گراد است. دمای نقطهٔ سه‌گانه آب دقیقاً برابر است با ۲۷۳٫۱۶ کلوین یا ۰٫۰۱ سانتیگراد.

با توجه به تفاوت این دو معیار در نقطهٔ سه گانهٔ آب و صفر مطلق روشن می‌شود که تفاوت این دو یکا به ازای ۲۷۳٫۱۶ درجه تنها در ۱ درجه‌است (تقریباً ۰٫۰۰۳۶۶) بنابراین بزرگی کلوین و سلسیوس برابر در نظر گرفته می‌شود؛ و گفته می‌شود که ۲۷۳٫۱۵- درجهٔ سانتیگراد برابر با صفر کلوین و صفر درجهٔ سانتیگراد برابر با ۲۷۳٫۱۵ کلوین است.

ارسال نظر