رصدخانه جنوبی اروپا یا ESO سازمانی اروپایی برای پژوهش‌های اخترشناسی در نیمکرهٔ جنوبی است.
در میان کشفیان این سازمان می‌توان به کشف ده‌ها سیاره خارج از منظومه شمسی اشاره نمود.
این سازمان که در سال ۱۳۴۰ (۱۹۶۲ میلادی) ایجاد گردیده، جدیدترین تکنولوژیِ امکانات پژوهشی را برای ستاره شناسان و اخترفیزیک دان‌ها تأمین می‌کند و توسط اتریش، بلژیک، جمهوری چک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، پرتغال، اسپانیا، سوئد، سوئیس و انگلستان پشتیبانی می‌شود. چندین کشور دیگر نیز برای پیوستن به این سازمان ابراز علاقهٔ فراوان نموده‌اند.
شعبه مرکزی ESO شامل واحد تحقیقات علمی و تکنیکی و مرکز اداری در گراچینگ نزدیک مونیخ آلمان واقع شده‌است. واحد عملیاتی ESO واقع در مرکز سندیگو شامل سه سایت رصدی است که در چیلن صحرای آتاکاما گرد هم آمده‌اند. اولین مرکز لاسیلا است که در ۶۰۰ کیلومتری و در ارتفاعات ۲۴۰۰ متری شمال سندیگو قرار دارد و عملیات مورد نیاز ESO را با چندین تلسکوپ اپتیکی بزرگ انجام می‌دهد. همچنین دومین مرکز که در پارانال، ۲۶۰۰ متری ارتفاعات کوهستان‌های جنوب آنتوفاگاستا واقع شده‌اند و مجهز به تلسکوپ‌های بسیار بزرگی با نام VLT می‌باشند. این مجموعه شامل دو تلسکوپ (VISTA) جهت نقشه برداری و یک تداخل سنج (VST) می‌باشد. سومین سایت در ۵۰۰۰ متری ارتفاعات لنو در چاجنانتور، نزدیک سن پدرو در صحرای آتاکاما است. جایی که یک تلسکوپ ریز میلیمتری جدید APEX در عملکردی مشابه با آرایش عظیم آنتن‌های ۱۲ متری ریز میلیمتری (ALMA) می‌باشد که با همکاری آمریکای شمالی، شرق آسیا و شیلی بنا گشته‌است . ESO بارها در بررسی‌های خود از تلسکوپ‌های اپتیکی بزرگ فرو سرخ بانام E-ELT نیز استفاده کرده‌است.
وضعیت سهام اعضای ESO چیزی حدود ۱۲۰ میلیون یورو است که سالانه ۶۰۰ کارمند را از دور و اطراف استخدام می‌کند.
ESO عضوی از شرکت غیر سهامی هفت سازمان پژوهشی دولتی (EIROforum)در اروپا است که جستجوهای بنیادی را در جهان انجام می‌دهند.