ویروس پاپیلوم انسانی یا HPV ویروسی است که بیش‌تر از همه در زمان آمیزش جنسی و از طریق تماس مستقیم بین پوست افراد انتقال می‌یابد. بیش از ۱۰۰ نوع یا سوش مختلف از HPV وجود دارد. اکثر مردان و زنانی که دچار این عفونت هستند از این موضوع بی‌اطلاع می‌باشند، زیرا در بدن آنها علائم یا مشکلات بهداشتی ایجاد نمی‌شود. اما در برخی از موارد، انواع خاصی از HPV می‌توانند در قسمت‌های مختلف بدن باعث ایجاد زگیل (توده غیرطبیعی و غیر سرطانی بر روی پوست) یا زگیل تناسلی بشوند. در موارد دیگر، انواع خاصی از HPV می‌توانند ضایعات پیش سرطانی (یعنی نواحی دارای بافت‌های غیرطبیعی) یا سرطان ایجاد نمایند.
تقریباً ۶۰ نوع اچ‌پی‌وی این قابلیت را دارند که باعث ایجاد زگیل‌های معمولی بشوند، که این زگیل‌ها در برخی از نواحی بدن مانند دست و پا به‌وجود می‌آیند. تقریباً ۴۰ نوع از این ویروس‌ها را اچ‌پی‌وی‌های «نوع تناسلی» می‌نامند که ممکن است موجب زگیل تناسلی شوند. این ویروس‌ها به هنگام تماس اندام‌های تناسلی، معمولاً در طول آمیزش جنسی از راه مهبل یا مقعد، از شخصی به شخص دیگر پخش می‌شوند. این ویروس می‌تواند از راه آمیزش جنسی از راه دهان هم منتقل شود. اچ‌پی‌وی رایج‌ترین عامل بیماری است که از طریق آمیزش جنسی انتقال می‌یابد.
انواع تناسلی اچ‌پی‌وی می‌توانند ناحیه تناسلی زنان، از جمله فرج (بخش بیرونی مهبل)، آستر مهبل، و گردن رحم (قسمت پایینی و باریک رحم زن)، و همچنین ناحیه تناسلی مردان، از جمله آلت تناسلی مردانه، را آلوده کنند. هم در زنان و هم در مردان، اچ‌پی‌وی‌های تناسلی می‌توانند مقعد و برخی از نواحی سر و گردن را آلوده سازند. گاهی اوقات نژادهای «کم‌خطر» اچ‌پی‌وی‌های تناسلی، از همه بیش‌تر HPV – 6 و HPV – 11، می‌توانند باعث شوند زگیل‌ها یا ضایعات تناسلی بر روی یا در اطراف این مکان‌ها به وجود آید. اندازه، شکل، و تعداد این توده‌ها ممکن است متغیر باشد، و این توده‌ها به‌ندرت به سرطان منتهی می‌شوند.
احتمال ایجاد سرطان توسط برخی از انواع HPV تناسلی بیش‌تر است، و این انواع را HPVهای «پرخطر» می‌نامند. معمولاً دستگاه ایمنی زن یا مرد آلوده به اچ‌پی‌وی کم‌خطر یا پرخطر از شر این عفونت خلاص می‌شود و ویروس صدمه‌ای وارد نمی‌کند. اما در برخی از افراد عفونتی دائمی (ماندگار) به‌وجود می‌آید که به‌کندی، اغلب در طول چندین سال، باعث ایجاد تغییراتی در سلول‌های طبیعی می‌شود که امکان دارد این تغییرات به ایجاد ضایعات پیش سرطانی یا سرطان منتهی شود.