مخفف کلمه حدکا
( حزب دموکرات کردستان ایران ) حزب دموکرات کردستان ایران (حدکا) حزبی سیاسی در تاریخ کردستان ایران است که در روز ۲۵ مرداد ۱۳۲۴ (برابر با ۱۶ اوت ۱۹۴۵ میلادی) توسط قاضی محمد در شهر مهاباد تأسیس شد. این حزب، علیه نظام جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند. مرکز آن در شهر اربیل مرکز کردستان عراق واقع شده‌است. دبیرکل کنونی آن مصطفی هجری است. شعار این حزب از روز نخست «دموکراسی برای ایران و خودمختاری برای کُردستان» بود اما پس از بیش از نیم قرن از مبارزاتش، شعار استراتژیک خود را به «تأمین حقوق ملی خلق کُرد در چهارچوب ایرانی دموکراتیک و فدرال» تغییر داد.
احزاب کُردی با شعار و اهداف ناسیونالیستی و تحت شرایط داخل و خارج ایران به دنبال خودمختاری بودند که به شکست منجر شد. آنها با تلاش برای حذف هویت ایرانی کُردها، به قوم گرایی کُردی دامن می‌زنند که بخش بزرگی از کُردهای ایران از این موضوع استقبال نکردند.
بخشی از نیروهای حزب دموکرات کردستان ایران در سال ۱۳۸۵ از این حزب انشعاب کردند و با نام حزب دموکرات کردستان به فعالیت خود ادامه دادند. در سال ۱۴۰۱ پس از ۱۶ سال دو حزب بار دیگر به یکدیگر پیوسته و تحت نام حزب دموکرات کردستان ایران فعالیت مشترک خود را تحت رهبری واحد تداوم بخشیدند.
در سپتامبر ۱۹۴۵ قاضی محمد و عده‌ای دیگر از شخصیت‌های مهم کُرد، برای ملاقات سرکنسول شوروی به تبریز دعوت شده و سپس به باکو فرستاده شدند و در آن‌جا با میرجعفر باقرف نخست‌وزیر جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان دیدار کردند. باقرف با توضیح اهمیت فرقه دموکرات آذربایجان و جایگزینی آن با حزب توده، تأکید می‌کند که کُردها نیز برای به‌دست آوردن آزادی باید همین کار را انجام دهند. او به آنها می‌گوید که جمعیت احیای کُرد، ساخته و ابزار امپریالیسم است. آنها نیز به ایجاد یک حزب دموکراتیک ترغیب می‌شوند.[۲۲] در بازگشت از این سفر، انحلال جمعیت احیای کُرد انجام شد و بیانیه‌ای با امضای قاضی محمد و ۱۰۵ تن از سرشناسان کرد انتشار یافت. در این بیانیه تأسیس حزب دموکرات کردستان اعلام شد.
بازگشت به صفحه قبل